Hải Phòng là "đất" quà vặt và bánh mì cay là một “thương hiệu” đặc sản của đất cảng. Mỗi khi trời trở gió, nhiều người lại thèm được ngồi xúm xít quanh lò bánh mì trên vỉa hè, trò chuyện cùng bạn bè và nhâm nhi chiếc bánh mì cay nhỏ nhỏ mà làm say đắm không biết bao nhiều trái tim của tín đồ ẩm thực.
Bánh mì cay là món quà vặt dân dã của nhiều người dân Hải Phòng, nhất là với trẻ em, học sinh. Tiện lợi, cơ động, dễ mua, dễ ăn. Dùng ăn sáng hay ăn chơi mà vui miệng thì no kềnh bụng lúc nào cũng không biết. Quán bán bánh mì cay thường nằm ở vỉa hè, đầu ngõ với một chiếc tủ nhỏ, một chiếc bàn nhỏ, dăm ba chiếc ghế và một bếp lò nướng luôn luôn cháy.
Người ghé qua ngồi ăn nhâm nhi với tương ớt, người dừng xe mua vài chục chiếc mang về. Tấp nập và luôn tay, đôi khi người bán hàng không cả kịp nướng bánh bán cho khách. Giá chỉ 2.500 - 3.000 đồng/chiếc, mỗi lần mua tính bằng đơn vị chục cái chứ ít khi thấy khách mua lẻ.
Đôi khi có dịp đi picnic đâu đó quanh quanh thành phố cảng, nhiều người lại sắm sửa từ chục đến vài trăm ổ bánh mì cay mang theo làm "lương thực". Người đi Hải Phòng chơi cũng hay mua bánh mì cay về làm quà.
Ổ bánh mì cay chỉ bé cỡ hai ngón tay, dài chưa tới một gang, trông như đồ chơi, ăn rón rén có hai ba miếng là hết cả ổ. Thành phần quan trọng khiến cho bánh mì cay trở nên hấp dẫn chính là patê. Patê được làm từ gan lợn cùng mỡ phần, thịt nạc với muối và hạt tiêu.
Chủ cửa hàng thường tự mình chọn mua nguyên liệu, đảm bảo tất cả là hàng tươi mới sau đó mang về làm sạch, xay nhuyễn lên trước khi cho vào nồi hấp cách thủy. Patê chín sẽ được chuyển vào khay, chờ nguội rồi đưa vào tủ lạnh. Khay patê tiêu chuẩn khi đổ úp ra sẽ có độ mềm mại vừa phải, một lớp mỡ béo ngậy màu trắng sữa phủ ở trên trông rất bắt mắt.
Người bán hàng đã rạch sẵn những ổ bánh mì xinh xinh và lúc này đây, luôn tay dùng dao xắn miếng patê ra, xắn lấy một phần vừa bằng chiều dài ổ bánh, quết vào ruột bánh rồi cho vào lò nướng. Lớp mỡ patê sẽ tan ra ngấm vào ruột bánh, trong khi lớp vỏ bánh lại trở nên nóng bỏng và giòn tan.
Tuy nhiên, một thứ gia vị không thể thiếu để làm nên “thương hiệu” cho bánh mì đất cảng, đó chính là tương ớt (hay còn gọi là chí chương theo cách gọi của người Hoa ở Hải Phòng). Món tương ớt này các chủ hàng cũng tự lên men từ ớt, cà chua, và một chút muối, tỏi nhằm đảm bảo vệ sinh và cũng là bí quyết thơm ngon riêng của mỗi nhà.
Nếu khách ăn tại quán thì đã có sẵn bát tương ớt trên bàn, tùy ý cho thêm vào bánh mì. Khách mua về thì đã có những túi nhỏ đựng sẵn tương ớt, khi nào ăn mới cho vào ổ bánh. Cắn một miếng bánh (có khi hết... nửa ổ) thơm sực mùi patê, tương ớt cay xè, vỏ bánh giòn tan trong miệng. Đứng chờ mua cũng… rớt nước miếng vì thèm!
Và trời đã chuyển lạnh dần dần rồi. Lại thèm được ngồi xúm xít quanh lò bánh mì trên vỉa hè hay góc phố, được tâm tình, trò chuyện cùng bạn bè và ăn "ngập miệng" chiếc bánh mì cay tuy nho nhỏ nhưng chất lượng lại cực "nặng kí" của đất cảng ấy...
Hà My
